Toυ Σπύρου Πρωτοψάλτη*

Το καινούργιο πιλοτικό πρόγραμμα νέας επιχειρηματικότητας που σχεδίασε η προηγούμενη διοίκηση και ανακοινώσαμε πρόσφατα –μετά από σημαντική καθυστέρηση δύο ετών– το διαφοροποιήσαμε, προσθέτοντας υποχρεωτικό ποσοστό συμμετοχής 60% για τις γυναίκες. Προς αποφυγή περαιτέρω σύγχυσης, η ποσόστωση προστέθηκε για να στηρίξει τις άνεργες γυναίκες και δεν προϋπήρχε.

ΔΙΑΒΑΣΑ με μεγάλο ενδιαφέρον το πρόσφατο άρθρο της τέως διοικήτριας του ΟΑΕΔ (στο φύλλο της «Εφ.Συν.» στις 7/2/2020), αλλά ξαφνιάστηκα από την κριτική που ασκεί στη νυν διοίκηση για «επικοινωνιακή ιδιοποίηση» του νέου πιλοτικού προγράμματος νεανικής επιχειρηματικότητας και δυο προγραμμάτων αυτοαπασχόλησης ανέργων «που είχαν προκηρυχτεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ». Το εν λόγω άρθρο όμως μου δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάσω το σύνολο των στοιχείων και όχι απλά να κάνω μια επιλεκτική και προσωπικά επωφελή παρουσίαση της πραγματικότητας.

Ομολογώ πως δυσκολεύτηκα αρκετά να παρακολουθήσω τον συλλογισμό περί της πνευματικής ιδιοκτησίας των προγραμμάτων του Οργανισμού. Πολλώ δε μάλλον όταν μία από τις βασικές διοικητικές αρχές δεν είναι άλλη από την «αρχή της συνέχειας της διοίκησης». Κάθε νέα διοίκηση παραλαμβάνει προγράμματα και μπορεί να προβεί μόνο σε περιορισμένες αλλαγές ώστε να επιδιωχθεί η μεγαλύτερη δυνατή αποδοτικότητά τους.

ΤΙ ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ λοιπόν; 14 ανοιχτά προγράμματα απασχόλησης που μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου είχαν 55.500 κενές νέες θέσεις εργασίας και πολλά εκ των οποίων είχαν απογοητευτική απορροφητικότητα, παρότι είχαν προκηρυχθεί προ ετών. Ενδεικτικό είναι ότι ανάμεσά τους υπάρχουν δυο προγράμματα του 2017, συνολικής προσφοράς 12.000 θέσεων, με ποσοστά απορροφητικότητας που δεν υπερβαίνουν το 3,5% και το 12,5% αντίστοιχα, ένα πρόγραμμα 5.000 θέσεων του 2017 με απορροφητικότητα μικρότερη του 5%, ενώ ανοιχτό πρόγραμμα 20.000 θέσεων εργασίας του 2018 έχει ποσοστό απορροφητικότητας της τάξεως του 7%! Είναι χρήσιμο να επισημανθεί ότι ο κοινωνικός αντίκτυπος από την πλήρωση των συγκεκριμένων κενών θέσεων εργασίας θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για τη μείωση της ανεργίας και την αύξηση της απασχόλησης.

ΕΞΑΙΤΙΑΣ αυτής της χαμηλής επίδοσης αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε μια συστηματική δημοσιοποίηση και επικοινωνία των ανοικτών προγραμμάτων έτσι ώστε να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον και να αυξηθεί η συμμετοχή των εργοδοτών. Μέσα σε μόλις 2,5 μήνες, πάνω από 5.000 νέες θέσεις εργασίας καλύφθηκαν και δυο προγράμματα έκλεισαν και αυτό ανακοινώσαμε.

Στη σύγχρονη εποχή μάς δίνονται πολλά μέσα για να υλοποιήσουμε τα σχέδιά μας και ένα από αυτά είναι η ευρεία δημοσιοποίησή τους με στόχο να τα επικοινωνήσουμε στους ενδιαφερόμενους και όχι να μείνουν κλειδωμένα στα ντουλάπια μας. Συνεπώς, το να χαρακτηριστεί η ανακοίνωση ως πανηγυρισμός και ενέργεια πολιτικής εκμετάλλευσης με λυπεί αλλά θα μείνει ασχολίαστο, καθώς είναι θέμα προσωπικής ερμηνείας και ίσως άλλων κινήτρων.

Αποτελεί αυτονόητη υποχρέωσή μας να προωθηθούν, να ολοκληρωθούν και βεβαίως να βελτιωθούν τα ήδη υλοποιούμενα ή προς άμεση υλοποίηση προγράμματα. Για τον λόγο αυτό, μόλις την προηγούμενη εβδομάδα απλοποιήσαμε και ενισχύσαμε ένα πρόγραμμα για ανέργους από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες που «λίμναζε» από το 2017, έτσι ώστε να γίνει ελκυστικότερο και πιο αποδοτικό, με την προσδοκία ότι θα καλυφθούν οι 1.250 θέσεις που παραμένουν κενές από το σύνολο των 2.000 που προκηρύχθηκαν πριν από μια διετία.

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ το καινούργιο πιλοτικό πρόγραμμα νέας επιχειρηματικότητας που σχεδίασε η προηγούμενη διοίκηση και ανακοινώσαμε πρόσφατα –μετά από σημαντική καθυστέρηση δυο ετών–, το διαφοροποιήσαμε, προσθέτοντας υποχρεωτικό ποσοστό συμμετοχής 60% για τις γυναίκες (και όχι απλά επαναλαμβάνοντας τον ενδεικτικό δείκτη εκροών που ισχύει στα προγράμματα ΕΣΠΑ). Προς αποφυγή περαιτέρω σύγχυσης, η ποσόστωση προστέθηκε για να στηρίξει τις άνεργες γυναίκες και δεν προϋπήρχε.

Και λίγα λόγια για το «ιδιοκτησιακό» καθεστώς των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Τα προγράμματα του ΟΑΕΔ ανήκουν στον ΟΑΕΔ. Δεν ανήκουν σε καμία διοίκηση. Την ευθύνη για την αποτελεσματικότητά τους θα πρέπει να την αναλαμβάνουν οι διοικήσεις που τα σχεδιάζουν και τα υλοποιούν, κάτι το οποίο προϋποθέτει τη συστηματική αξιολόγησή τους, αλλά που δυστυχώς δεν υπήρχε μέχρι τώρα.

ΤΗ ΝΕΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ κι εμένα προσωπικά δεν μας ενδιαφέρει να ιδιοποιηθούμε ούτε το πρόγραμμα αυτοαπασχόλησης 10.000 θέσεων που προκηρύχθηκε την τελευταία εργάσιμη πριν από τις εκλογές, ούτε το νέο πιλοτικό πρόγραμμα, αλλά βέβαια ούτε και τα δυστυχώς πολύ περισσότερα προγράμματα των προηγούμενων ετών που απορρόφησαν πόρους κατά πολύ λιγότερους από τους προϋπολογισμούς ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης – με εξαίρεση ίσως το τελευταίο προεκλογικό έτος. Επίσης δεν μας ενδιαφέρει να αποδώσουμε ευθύνες σχετικά με την εξαιρετικά χαμηλή απορροφητικότητα (<9%) ευρωπαϊκών κονδυλίων για προγράμματα απασχόλησης, αναφορικά με τη διαχειριστική περίοδο 2014-2020, παρότι εν μέσω κρίσης οι συγκεκριμένοι πόροι θα διευκόλυναν έτι περαιτέρω την προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας.

Ο ΝΕΟΣ ΟΑΕΔ θα είναι εξωστρεφής, άρα θα επικοινωνεί όλα τα προγράμματά του και τις ευκαιρίες που προσφέρει στους ανέργους και στις επιχειρήσεις δυναμικά και συχνά. Το εάν θα ερμηνευτεί ως προσπάθεια ιδιοποίησης, δεν έχει καμία απολύτως σημασία. Ολοι κρινόμαστε εκ του αποτελέσματος.

*διοικητής του ΟΑΕΔ