Δημογραφική “βόμβα” στην εκπαίδευση – Τι δείχνουν τα στοιχεία για το Ηράκλειο της Κρήτης

Μπροστά σε μία ανησυχητική αλλά σταθερή τάση βρίσκεται η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση του Νομού Ηρακλείου, με τον μαθητικό πληθυσμό να παρουσιάζει σημαντική μείωση τα τελευταία δέκα χρόνια. Σε δηλώσεις του, ο Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ηρακλείου, κ. Μανώλης Μπελαδάκης, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, κάνοντας λόγο για «βαθιά δημογραφική και κοινωνική μεταβολή» που επηρεάζει άμεσα τη λειτουργία των σχολείων αλλά και τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών.

Με μείωση περίπου 1.200 μαθητών μέσα σε μια δεκαετία, το φαινόμενο — αν και πανελλαδικό — αγγίζει ιδιαίτερα τον νομό Ηρακλείου, με αιτίες όπως η υπογεννητικότητα, η μετανάστευση νέων οικογενειών και τα αυξανόμενα εμπόδια στην απόκτηση παιδιών. Ο κ. Μπελαδάκης υπογραμμίζει την ανάγκη για μια συντονισμένη, ουσιαστική πολιτική στήριξης της οικογένειας και της δημόσιας εκπαίδευσης, ώστε τα σχολεία να παραμείνουν ζωντανοί πυρήνες παιδείας, πολιτισμού και ελπίδας για το μέλλον του τόπου.

Πιο συγκεκριμένα ο κ. Μπελαδάκης σημείωσε για τη σημαντική μείωση του μαθητικού πληθυσμού στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση του Νομού Ηρακλείου την τελευταία δεκαετία: «Έχουμε σταδιακή μείωση κατά περίπου 1.200 μαθητές την τελευταία δεκαετία, γεγονός που αντικατοπτρίζει μια βαθιά δημογραφική και κοινωνική μεταβολή. Ο συνολικός αριθμός των μαθητών/τριών τη σχολική χρονιά 2015-2016 ήταν 25709 ενώ τη φετινή σχολική χρονιά 2025-2026 24511. Πρόκειται για φαινόμενο εθνικό, που όμως αγγίζει έντονα και την τοπική κοινωνία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η μείωση αυτή αποδίδεται, σύμφωνα με τον διευθυντή Α’ βάθμιας Εκπαίδευσης, κυρίως στη χαμηλή γεννητικότητα, στη μετανάστευση νέων οικογενειών προς το εξωτερικό ή μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς και στις αυξανόμενες δυσκολίες για τα νέα ζευγάρια να δημιουργήσουν οικογένεια.

Ο κ. Μπελαδάκης τόνισε πως «απαιτείται μια συνολική και οριζόντια πολιτική στήριξης της οικογένειας, που θα περιλαμβάνει ουσιαστικά μέτρα, όπως η παροχή δωρεάν ή προσιτών υπηρεσιών φροντίδας παιδιών, η στήριξη της εργαζόμενης μητέρας, καθώς και η ενίσχυση της διαμονής νέων ζευγαριών στην περιφέρεια με κατάλληλα κίνητρα. Από την πλευρά της εκπαίδευσης, στόχος είναι η διαρκής ενίσχυση του δημόσιου σχολείου και η στήριξη κάθε σχολικής μονάδας – ιδιαίτερα σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές. Η δημόσια εκπαίδευση μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει υποστηρικτικά, προσφέροντας ένα σχολείο υψηλής ποιότητας που να δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας, σταθερότητας και προοπτικής για τις νέες οικογένειες.»

«Από τη θέση μας, φροντίζουμε να κρατάμε τα σχολεία μας ανοιχτά, ζωντανά και ελκυστικά για τις τοπικές κοινωνίες. Στηρίζουμε κάθε παιδαγωγική δράση, ενισχύουμε τις μικρές σχολικές μονάδες και αναδεικνύουμε τον ρόλο του σχολείου ως πυρήνα ζωής και πολιτισμού στην κοινότητα. Παράλληλα, συνεργαζόμαστε στενά με τους Δήμους, την Περιφέρεια και άλλους φορείς, ώστε να δημιουργούνται ευνοϊκές συνθήκες για τις οικογένειες που επιλέγουν να ζήσουν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους εδώ.»

«Το σχολείο πρέπει να παραμείνει ζωντανός πυρήνας πολιτισμού και παιδείας σε κάθε κοινότητα. Η στήριξη της οικογένειας είναι ευθύνη όλων μας. Στηρίζοντας την Παιδεία, στηρίζουμε το μέλλον του τόπου μας.»

Πηγή: CRETALIVE