Ο Θοδωρής Αντωνίου (φωτό) είναι υπεύθυνος στο Κέντρο Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού του Ηρακλείου. Το γνωστό ΚΕΣΥΠ. Για να το πούμε όσο πιο απλά γίνεται, είναι ο άνθρωπος που θα συμβουλεύσει τους μαθητές για τον επαγγελματικό προσανατολισμό του και είναι ο πλέον αρμόδιος και κατάλληλος αυτή την περίοδο που οι μαθητές που εξετάστηκαν στις Πανελλαδικές, ετοιμάζονται να συμπληρώσουν τα μηχανογραφικά τους.

Μπαίνοντας στο γραφείο του κ.Αντωνίου το πρώτο πράγμα που αντικρίζεις είναι ένα κομμάτι του Σεφέρη, με τον εξής πρόλογο: Το ζητούμενο δεν είναι να βρούμε έτοιμες, γενικές και γενικόλογες λύσεις-συνταγές, αλλά να γνωρίσουμε τον εαυτό μας μέσα στους διαφορετικούς (και συχνά πολύ απαιτητικούς) ρόλους της ζωής μας και να τον βελτιώσουμε, να του ανοίξουμε παράθυρα, όπως λέει κι ο Σεφέρης “…για να βρεις τη δροσιά του βουνού πρέπει ν’ ανέβεις ψηλότερα από το καμπαναριό κι από το χέρι του Αι-Νικόλα, κάπου 70 ή 80 μέτρα, δεν είναι πολύ… Κι όμως εκεί, λίγο ψηλότερα από το καμπαναριό αλλάζει η ζωή σου. Δεν είναι μεγάλο πράγμα ν’ ανέβεις μα είναι πολύ δύσκολο ν’ αλλάξεις σαν να είναι το σπίτι μέσα στην πέτρινη εκκλησία κι η καρδιά σου μέσα στο σπίτι που σκοτεινιάζει κι όλες οι πόρτες κλειδωμένες από το μεγάλο χέρι τ’ Αι-Νικόλα”.

Ο Θοδωρής Αντωνίου δέχθηκε απλόχερα να μιλήσει στο Voucher Ergasia και να δώσει χρήσιμες συμβουλές στους μαθητές που ετοιμάζονται να συμπληρώσουν το Μηχανογραφικό. Συμβουλές πρακτικές και ουσιαστικές, συμβουλές που πρέπει να είναι στην άκρη του μυαλού όταν έρθει η δύσκολη και χρονοβόρα (πολλές φορές και ψυχοφθόρα) διαδικασία.

“Οι επιθυμίες πάνω απ’ όλα”

“Η συμπλήρωση του Μηχανογραφικού χωρίζεται σε κάποια μέρη. Ένα από αυτά είναι οι επιθυμίες. Οι επιθυμίες έχουν διαμορφωθεί από την πρώτη τάξη του Λυκείου. Στην τρίτη τάξη γίνεται ουσιαστικά η ιεράρχηση των επιθυμιών. Οι επιθυμίες ομαδοποιούνται με βάση τα χαρακτηριστικά του ατόμου, τις δεξιότητές του, τις ικανότητές του, τις αξίες και άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας. Κι όλα αυτά συνδέονται με τις σπουδές και τα επαγγέλματα που οδηγούνται οι επιθυμίες. Ενας μαθητής στα 18 επιλέγει και σπουδές και επάγγελμα.

Το επόμενο βήμα για την ορθολογική συμπλήρωση του Μηχανογραφικού είναι η ιεράρχηση των επιθυμιών. Η δουλειά αυτή γίνεται στο έντυπο Μηχανογραφικό και μετά στον υπολογιστή. Το επόμενο στάδιο είναι η συνεκτίμηση των βάσεων των προηγούμενων ετών σε σχέση με τα μόρια που συγκέντρωσε ο υποψήφιος και έπειτα η συζήτηση με την οικογένεια για τα οικογενειακά και οικονομικά δεδομένα. Αυτά τα δεδομένα έχουν να κάνουν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, με την επιλογή της πόλης. Οι γονείς, παρά την οικονομική κρίση, κάνουν θυσίες και στέλνουν τα παιδιά εκεί που επιθυμούν να σπουδάσουν.

“Θέλω, γνωρίζω, μπορώ”

[blockquote style=”2″]Ο μαθητής συνεχώς πρέπει να διερωτάται σε τρία πράγματα: θέλω, γνωρίζω, μπορώ. Τι θέλω να σπουδάσω, τι άλλο θα ήθελα, πόσο καλά το γνωρίζω (και γνωρίζω τον εαυτό μου) και αν μπορώ.[/blockquote]

Το μπορώ έχει να κάνει με τις επιδόσεις, τα μόρια, τις δεξιότητες. Σε κάθε περίπτωση αυτό που λέω είναι ότι πρέπει να γίνεται συνεκτίμηση μορίων και όχι διαχείριση. Αυτό που πρέπει να είναι το κέντρο βάρους στη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού είναι ο εαυτός και τα θέλω. Στο ερώτημα αν θα πάω να σπουδάσω κάτι που έχει σίγουρη δουλειά, δεν υπάρχει απάντηση. Ολες οι έρευνες αποτυπώνουν τάσεις στην αγορά εργασίας.

δώ πρέπει να τονίσω την ανάπτυξη οριζόντιων δεξιοτήτων που είναι και το ζητούμενο στις ημέρες μας. Και βοηθούν το άτομο να κινηθεί ευέλικτα στην αγορά εργασίας. Εγώ αυτό που λέω είναι να ακολουθήσουν σπουδές με πλατιά επιστημονική βάση και στη συνέχεια μια εξειδίκευση με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό, αν είναι απαραίτητο. Δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός.

Πάντα λέω στους μαθητές να προτάξουν τον εαυτό τους. Οι οικονομικές απολαβές είναι μία εργασιακή αναγνώριση, μία αξία. Η οποία πρέπει να συνεκτιμηθεί και με άλλες αξίες, κατά πόσο ικανοποιούνται από τις επιλογές που θέλει να κάνει ο μαθητής.

Τα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού είναι βοηθητικά εργαλεία. Βοηθούν το άτομο, το διευκολύνουν να δει κατά πόσο του ταιριάζει το επάγγελμα. Τα τεστ είναι χρήσιμα για ενδιαφέροντα, για ανάπτυξη ενδιαφερόντων, για αποτίμηση των εργασιακών αξιών, για εκτίμηση του βαθμού προσαρμοστικότητας.

Εδώ πρέπει να τονίσω πως οι επιθυμίες διαμορφώνονται βάσει του τι σκέφτεται το ίδιο το άτομο. Ποια είναι τα χόμπι, τα οποία μπορούν να παραμείνουν χόμπι ή να συνδυαστούν με ένα συμπληρωματικό επάγγελμα ή να γίνουν επαγγελματική επιλογή. Επίσης, υπάρχουν και τα ενδιαφέροντα τα οποία καταγράφονται μετά από ένα τεστ ενδιαφερόντων του ατόμου. Δεν έρχεται ένα άτομο εδώ για να του πούμε, μετά από ένα τεστ, πως αυτό δεν σου ταιριάζει. Πρέπει να συμφωνεί και το άτομο.

Γενικά τα τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, τα οποία είναι πάρα πολλά, δεν έχουν σκοπό να επιβεβαιώσουν πτυχές της προσωπικότητας ενός ατόμου, αλλά να αναδείξουν και άλλα ενδιαφέροντα ή δεξιότητες.

Σκοπός της συμβουλευτικής δεν είναι μόνο η επεξεργασία κάποιων εναλλακτικών επιλογών και μόνο, που δηλώνει το άτομο, αλλά να διευκολυνθεί για να σκεφτεί και άλλες επιλογές. Επιλογές που του ταιριάζουν.

Στο Μηχανογραφικό βάζουμε στοχευμένες επιλογές. Αυτά, όμως, που δεν θα βάλουμε καλό είναι να τα έχουμε δει πρώτα. Βάζω στοχευμένα αυτά τα οποία θεωρώ πως μου ταιριάζουν. Τα άλλα, όμως, που δεν θα βάλω θα τα δω λιγάκι. Βλέπω συνολικά τις επιλογές.

Αν ένα παιδί έχει φτάσει στην τρίτη τάξη του Λυκείου και δεν έχει καταλήξει για τον επαγγελματικό προσανατολισμό του ή είναι μπερδεμένος, υπάρχουν διάφορες λύσεις. Πάμε σε πρακτικό επίπεδο. Ποιες είναι οι διαθέσιμες επιλογές. Λέω στον μαθητή να διαλέξει 5 τμήματα στην τύχη και να τα δει σαν σπουδές και σαν επάγγελμα. Αυτό θα τον βοηθήσει.

Το τονίζω ξανά πως η επιλογή είναι σπουδών και επαγγέλματος. Ενα παιδί 17-18 χρονών αυτό μπορεί να το καταλάβει καλύτερα. Επίσης, μπορεί να περάσει λίγο από ένα εργασιακό περιβάλλον για να δει πως είναι ή να αντλεί πληροφορίες, όπου είναι δυνατόν, από καθηγητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αν, λοιπόν, ένας μαθητής δεν έχει διαλέξει ή είναι μπερδεμένος, από κάπου πρέπει να κάνει μια αρχή. Να βοηθηθεί και από την αυτοπληροφόρηση. Να δει τις σπουδές και ποιες ταιριάζουν στην προσωπικότητά του. Ας δει τα χαρακτηριστικά και τις ικανότητες που χρειάζεται κάποιο επάγγελμα και να διερωτηθεί αν αυτά τα χαρακτηριστικά τα διαθέτει. Κι αυτή είναι μία αυτοβοήθεια της τελευταίας στιγμής.

“Επαγγελματική ευελιξία, ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα”

Εδώ πρέπει να πω ότι πάντα υπάρχει και το περιθώριο λάθους. Σε αυτή την περίπτωση κάνουμε επαγγελματικό επαναπροσανατολισμό. Να βρει το άτομο αυτό που πραγματικά του ταιριάζει με αναπτυξιακή προοπτική. Πρέπει να υπάρχει μια επαγγελματική ευελιξία, ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα.

Θέλω, τέλος, να πω κάτι για τις βάσεις. Αυτές διαμορφώνονται κάθε χρονιά με βάση τρία κριτήρια. Το πρώτο κριτήριο είναι ο αριθμός των εισακτέων που ποικίλει κάθε χρονιά. Ενα δεύτερο κριτήριο είναι το πόσο καλά πήγαν οι μαθητές στις εξετάσεις. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως από αυτά τα δύο κριτήρια βγαίνουν και λένε κάποιοι ότι θα ανέβουν ή θα πέσουν οι βάσεις. Αυτό είναι μια γενικότητα που επηρεάζει τα παιδιά. To τρίτο κριτήριο είναι το πως θα συμπεριφερθούν οι υποψήφιοι στη συμπλήρωση του Μηχανογραφικού τους. Για τις βάσεις, λοιπόν, πρέπει να έχουμε και τα τρία κριτήρια για να πούμε που θα κινηθούν.

[blockquote style=”3″]Το Κέντρο Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού (ΚΕ.ΣΥ.Π.) Ηρακλείου, σκοπό έχει την παροχή συμβουλευτικής και πληροφόρησης σε μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, νέους από 12-25 ετών, αλλά και ενήλικες σε θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και αγοράς εργασίας.

Πληροφορίες στα: http://dide.ira.sch.gr kesyp@dide.ira.sch.gr Μονοφατσίου 8, 2ος όροφος, Ηράκλειο.[/blockquote]