Πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο από τις δαπάνες ενέργειας (ρεύμα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) γλυτώνουν τα νοικοκυριά που έχουν ενταχθεί ως τώρα στα προγράμματα «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον» που προκηρύχθηκαν την τελευταία δεκαετία.

Οι παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν με χρηματοδότηση από τα προγράμματα που υλοποιήθηκαν στο διάστημα 2011 – 2019 οδήγησαν σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε ποσοστό έως 95%, με τα μεγαλύτερα ποσοστά να καταγράφονται στα κτίρια που εμφάνιζαν τις χειρότερες επιδόσεις.

Τα στοιχεία προκύπτουν από έκθεση του Τμήματος Επιθεώρησης Ενέργειας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σύμφωνα με την οποία, στο διάστημα 2011 – 2019 εντάχθηκαν στα προγράμματα εξοικονόμησης περί τις 90.000 ιδιοκτησίες. Η ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας από τις παρεμβάσεις που έγιναν στα κτίρια ξεπερνά τα 1,8 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες. Με κοστολόγια ηλεκτρικής ενέργειας (0,16 ευρώ ανά κιλοβατώρα που είναι το τιμολόγιο για την ενέργεια και τις χρεώσεις δικτύων, ΕΤΜΕΑΡ και ΥΚΩ προκύπτει όφελος της τάξης των 300 εκατ. ευρώ. Βέβαια η εξοικονόμηση δεν αφορά μόνο την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και πετρελαίου θέρμανσης ή άλλων ενεργειακών πηγών που χρησιμοποιούν τα νοικοκυριά.

Σε ό,τι αφορά το ποσοστό εξοικονόμησης, τα στοιχεία από τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που εκδίδονται πριν και μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον» είναι αποκαλυπτικά. Για παράδειγμα κατοικίες που εντάσσονταν στην κατηγορία Η και κατανάλωναν 580 κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό το χρόνο, μετά τις επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας ανέβηκαν στην κατηγορία Α+ και καταναλώνουν μόλις 28 κιλοβατώρες ετησίως ανά τ.μ. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ποσοστό εξοικονόμησης ενέργειας που επιτυγχάνεται υπερβαίνει το 50%.

Αντίστοιχο ή και μεγαλύτερο αναμένεται το όφελος για όσους ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» που προβλέπει μεγαλύτερα ποσοστά επιδότησης (έως 85% ή 95% για τις λιγνιτικές περιοχές) , υψηλότερους ενεργειακούς στόχους (βελτίωση της ενεργειακής κατάταξης κατά τρεις τουλάχιστον βαθμίδες, σύμφωνα με την προδημοσίευση του Οδηγού του προγράμματος) ενώ για πρώτη φορά προβλέπεται η επιδότηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκού και συστημάτων αποθήκευσης.

Ο Οδηγός του «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης θα δημοσιευθεί σημερα ενώ παράλληλα θα ξεκινήσει η εικονική λειτουργία της πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων υπαγωγής στο πρόγραμμα, για την εξοικείωση των ενδιαφερομένων. Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ακόμη ότι οι επενδύσεις εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια αποτελούν βασικό πυλώνα των προτάσεων χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης με συνολικό ύψος κονδυλίων 3 δισ. ευρώ.

Οι αντιδράσεις

Επιστολή προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη απέστειλε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός ζητώντας την αναβολή έναρξης της περιόδου υποβολής αιτήσεων του προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», λόγω των δυσκολιών που προκύπτουν από την πανδημία του κορωνοϊού και το γενικό απαγορευτικό που ισχύει στη χώρα.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Στασινό, τα προβλήματα ισότιμης πρόσβασης όλων των πολιτών στο πρόγραμμα είναι προφανή από τις δυσκολίες που προκύπτουν. Ταυτόχρονα το ΤΕΕ ζητά την άμεση ολοκλήρωση και δημοσιοποίηση της τελικής έκδοσης του Οδηγού του προγράμματος, για την καλύτερη προετοιμασία όλων, ώστε να επιτευχθούν κατά τον καλύτερο τρόπο τόσο οι στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας όσο και του ίδιου του προγράμματος

Σύμφωνα με το ΤΕΕ, λόγω της δυσμενούς κατάστασης  στην οποία έχει περιέλθει η Χώρα από τη λήψη έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19, οι μηχανικοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις μετακινήσεις τους, προκειμένου να διενεργήσουν τις επιθεωρήσεις στις κατοικίες ή για τη συλλογή των διάφορων δικαιολογητικών που θα αναλάβουν για λογαριασμό των δικαιούχων και αδυνατούν να ολοκληρώσουν όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την υπαγωγή ιδιοκτησιών στο πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ».

Στην επιστολή του ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός καταγράφει ορισμένα μόνο από τα προβλήματα που προκύπουν από τα τρέχοντα έκτακτα μέτα και εμποδίζουν την ολοκλήρωση εργασιών για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ». Πιο συγκεκριμένα:

• Σε επιδημιολογικά επιβαρυμένες περιοχές η επιθεώρηση των κατοικιών για την έκδοση του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) από τον μηχανικό καθίσταται δύσκολη (λόγω φόβου διασποράς του ιού) έως και αδύνατη (λόγω επιβεβαιωμένων κρουσμάτων των ωφελούμενων ή των μηχανικών, οι οποίοι βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό).
• Οι μηχανικοί αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα για μετακινήσεις εκτός Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ)  μην μπορώντας να πραγματοποιήσουν επιθεωρήσεις για την έκδοση ΠΕΑ σε κατοικίες άλλων ΠΕ.
• Η δυνατότητα έκδοσης Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης για το Πρόγραμμα, ενεργοποιήθηκε ουσιαστικά αυτήν την εβδομάδα και η έκδοση του Τελικού Οδηγού του Προγράμματος που αποτελεί κρίσιμο σημείο για την ορθή προετοιμασία όλων δεν έχει ακόμη εκδοθεί, σχεδόν 2 εβδομάδες πριν την επίσημη έναρξη του Προγράμματος
• Οι ωφελούμενοι στερούνται της δυνατότητας να επισκεφτούν εκθέσεις-καταστήματα προμηθευτών, ώστε να ενημερωθούν για τα προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών τους, σε ένα πρόγραμμα που καλύπτει πλέον πολύ μεγαλύτερο πλήθος δυνατών επεμβάσεων σε σχέση με τα προηγούμενα.
• Οι ΔΟΥ λειτουργούν με ραντεβού που δημιουργεί μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση ΑΦΜ πολυκατοικίας που είναι απαραίτητος για αιτήσεις τύπου Α και Β πολυκατοικίας, αλλά και ανοίγματος τραπεζικού λογαριασμού συνδεδεμένου με τον ΑΦΜ πολυκατοικίας που είναι απαραίτητος για τις αιτήσεις τύπου Β.
• Τα υποθηκοφυλακεία βρίσκονται σε αναστολή λειτουργίας. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην μπορούν να ολοκληρωθούν αγοραπωλησίες κατοικιών, οι οποίες μετέπειτα θα μπορούσαν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα.
• Οι Υπηρεσίες Δόμησης των περισσότερων περιοχών λειτουργούν με ραντεβού γεγονός που δημιουργεί μεγάλες καθυστερήσεις στη συλλογή των απαραίτητων εγγράφων (π.χ. οικοδομικές άδειες, σχέδια, κτλ).

 

Στην επιστολή του ΤΕΕ προς το ΥΠΕΝ καταγράφεται ότι ακόμη και αν το Υπουργείο επιλέξει να προχωρήσει με το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα – κάτι που τονίζεται ότι θα δημιουργήσει αχρείαστες εντάσεις και προβλήματα στην οικονομία και την κοινωνία –  θα πρέπει, τουλάχιστον, να ληφθεί μέριμνα:

α. για τη δυνατότητα υποβολής αίτησης χωρίς την υποχρέωση, σε αυτή τη φάση, υποβολής i.οικοδομικής άδειας και λοιπών εγγράφων νομιμότηταςπου απαιτούνται κατά περίπτωση και ii. πιστοποιητικού μεταγραφής (από υποθηκοφυλακείο) ή πιστοποιητικού καταχώρησης (από Κτηματολογικό Γραφείο) στις περιπτώσεις πρόσφατης απόκτησης και

β. για ρητές εντολές από το ΥΠΕΝ και τα συναρμόδια Υπουργεία προς τις κατά τόπους εμπλεκόμενες στην έκδοση δικαιολογητικών υπηρεσίες για άμεση, κατά προτεραιότητα, εξυπηρέτηση των υποθέσεων που εμπλέκονται με το πρόγραμμα.

Στη Βουλη

Απάντηση έδωσε το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων αναφορικά με την Ερώτηση που είχαν καταθέσει βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, με πρωτοβουλία του Σωκράτη Βαρδάκη για αύξηση χρηματοδότησης του προγράμματος «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» για την Περιφέρεια Κρήτης.

Σύμφωνα με τον βουλευτή: “Στην απάντησή του το Υπουργείο, αρκείται μόνο στην αναφορά στοιχείων προϋπολογισμού του προγράμματος και δεν έχει την παραμικρή αναφορά στο δίκαιο αίτημα για αύξηση της χρηματοδότησης για την Περιφέρεια Κρήτης. Η κυβέρνηση κλείνει τα αυτιά ακόμα και στις εκκλήσεις του ΤΕΕ – ΤΑΚ, του κατεξοχήν συμβουλευτικού οργάνου του εκάστοτε Υπουργού”.

Ο κ. Βαρδάκης δήλωσε:

«Η απογοήτευση των Κρητικών αναφορικά με το Πρόγραμμα Εξοικονομώ-Αυτονομώ φαίνεται πως δεν αγγίζει την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη, που δια του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων αρκέστηκε να μας κάνει μια πολύ ωραία παρουσίαση του νέου προγράμματος, χωρίς να δίνει την παραμικρή απάντηση στα ερωτήματά μας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΕ/ΤΑΚ, αν κάνουμε μία γρήγορη σύγκριση των δύο προγραμμάτων, στο νέο πρόγραμμα βλέπουμε μια αύξηση κονδυλίων στα 803 εκατομμύρια ευρώ (αύξηση κονδυλίων από το προηγούμενο πρόγραμμα κατά 270,9 εκατομμύρια ή 51%), ενώ για την Περιφέρεια Κρήτης η αύξηση είναι μόλις 7,5% (από τα 29 εκ. πέρυσι, στα 31εκ. φέτος), η οποία είναι ουσιαστικά ασήμαντη σε σχέση με τα χρήματα που πήρε από προηγούμενο πρόγραμμα. Αν τα κονδύλια αυξάνονταν αναλογικά στην περιφέρεια, το ποσό θα έπρεπε να ήταν 43,5 Εκατομμύρια.

Η δυσάρεστη εμπειρία των δικαιούχων, που επιχείρησαν πέρυσι να κάνουν αίτηση και είδαν το σύστημα να διακόπτει τη λειτουργία του μέσα σε 45 λεπτά αφήνοντάς τους απέξω, παρότι είχαν όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, είναι ακόμα νωπή.

Δυστυχώς όμως ο κ. Μητσοτάκης φαίνεται ότι δεν έχει σκοπό να αποκαταστήσει αυτή την αδικία. Ο μοναδικός σχεδιασμός στον οποίο θυμάται την Κρήτη, είναι αυτός των καλοκαιρινών του διακοπών».