Μπορεί το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ που εφαρμόζεται για τις γονικές παροχές να μην ισχύει για τις κληρονομιές, αλλά οι φορολογούμενοι που αποκτούν πρώτη κατοικία με κληρονομιά, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν πληρώνουν φόρο για την κατοικία που κληρονομούν.

Και αυτό γιατί, τα αφορολόγητα ποσά που ισχύουν είναι υψηλά. Συγκεκριμένα η απαλλαγή παρέχεται για αξία κατοικίας μέχρι 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 250.000 ευρώ για έγγαμο ή για αυτόν που έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή το συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του.

Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα.

Σημειώνεται ότι όταν κληρονόμος είναι σύζυγος ή ανήλικο τέκνο του κληρονομουμένου, απαλλάσσεται από το φόρο κληρονομιάς αξία κληρονομιαίας περιουσίας μέχρι 400.000 ευρώ για κάθε κληρονόμο.

Ο ρόλος των νέων αντικειμενικών αξιών

Ακόμη και μετά και την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από την 1η Ιανουαρίου 2022, στις περισσότερες περιπτώσεις η κληρονομιά πρώτης κατοικίας παραμένει αφορολόγητη. Επιβαρύνσεις θα προκύψουν για όσους κληρονομούν πρώτη κατοικία σε περιοχές που εντάσσονται για πρώτη φορά στο σύστημα των αντικειμενικών αξιών και οι τιμές ζώνης έχουν κάνει άλμα που η αξία της κατοικίας υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια.

Οικόπεδο

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι χορηγείται απαλλαγή και για οικόπεδο αξίας μέχρι 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης κληρονόμο. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή το συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στο δικαιούχο κληρονόμο ή κληροδόχο περιέρχεται ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.

Προϋποθέσεις απαλλαγής

Ο κληρονόμος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου) για να απαλλαγεί από το φόρο κληρονομιάς για την πρώτη κατοικία θα πρέπει να μην έχει δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων.