Ο εμβολιασμός κατά της Covid-19 είναι μια νέα διαχωριστική γραμμή που θα χωρίζει αυτούς που έχουν εμβολιαστεί από τους υπόλοιπους. Όσοι εμβολιαστούν, θα αντιμετωπίζουν πιθανόν λιγότερα εμπόδια όταν θα θέλουν να ταξιδέψουν και ίσως έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε εσωτερικούς χώρους όπως γραφεία, σχολεία, εστιατόρια, κλπ. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να συνεχίσουν να συμμορφώνονται με τους εκάστοτε ταξιδιωτικούς περιορισμούς, την υποχρεωτική «καραντίνα» και τα διαγνωστικά τεστ.

Ορισμένοι εμπειρογνώμονες της τεχνολογίας της υγείας στηρίζουν την ανάπτυξη και τη χρήση ψηφιακών «διαβατηρίων εμβολίων», δηλαδή μιας εφαρμογής smartphone που θα πιστοποιεί τον εμβολιασμό του ταξιδιώτη. Τα διαβατήρια εμβολίων θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά με τον κίνδυνο να υπάρξει διάκριση εναντίον των ατόμων που δεν έχουν πρόσβαση ούτε στον εμβολιασμό ούτε στην τεχνολογία που τον πιστοποιεί.

Τι είναι το διαβατήριο εμβολίου;

Δεν πρόκειται για ένα διαβατήριο με την συμβατική έννοια αλλά για την απόδειξη εμβολιασμού. Στις ΗΠΑ και την ΕΕ έχει ήδη πραγματοποιηθεί η πρώτη φάση εμβολιασμού των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των ηλικιωμένων. Όσοι εμβολιάζονται, λαμβάνουν μια κάρτα που παρέχει πληροφορίες σχετικά με το εμβόλιο που τους χορηγήθηκε και για τυχόν απαιτούμενες επισκέψεις παρακολούθησης. Αυτές οι κάρτες είναι παρόμοιες με τις κίτρινες κάρτες εμβολιασμού που χορηγούνται σε κάποιον που θέλει να ταξιδέψει σε ορισμένες χώρες.

Ένα διαβατήριο εμβολίου είναι κάτι σαν ψηφιακή ταυτότητα. Θεωρητικά, οι εργοδότες ή τα αεροδρόμια θα μπορούν να σαρώσουν μια εφαρμογή ή έναν κωδικό QR που θα αποδεικνύει εάν ο ταξιδιώτης έχει εμβολιαστεί ή όχι.

Πρόκειται για μια παρόμοια ιδέα με τα «διαβατήρια ασυλίας» που είχε συζητηθεί στην αρχή της πανδημίας, όμως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είχε προειδοποιήσει τότε τις κυβερνήσεις να μην τα εκδώσουν καθώς η ακρίβειά τους δεν μπορούσε να διασφαλιστεί.

Τα διαβατήρια εμβολίων θα βοηθήσουν τους επιστήμονες να μάθουν περισσότερα για την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων εμβολίων κατά της Covid-19. «Η αξιόπιστη απόδειξη εμβολιασμού θα είναι απαραίτητη για τη δημόσια υγεία και συγκεκριμένα για τις μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητά του, τον αντίκτυπο ή την παρακολούθηση των ανεπιθύμητων παρενεργειών μετά τον εμβολιασμό», δήλωσε εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στο Newsweek.

Πότε θα είναι διαθέσιμα;

Τα διαβατήρια εμβολίων δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμα, αλλά πολλές ιδιωτικές εταιρείες και κυβερνητικοί φορείς εργάζονται πάνω σε διαφορετικές εκδόσεις που θα αρχίσουν να εμφανίζονται ευρέως το πρώτο εξάμηνο του 2021. Το CommonPass, μια εφαρμογή που αναπτύσσει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ σε συντονισμό με στελέχη και αξιωματούχους από 52 χώρες, δοκιμάζεται ήδη από διεθνείς αεροπορικές εταιρείες, όπως η United και η Cathay Pacific. Η Διεθνής Ένωση Αερομεταφορών ετοιμάζει μια άλλη εφαρμογή και η κυβέρνηση της Ινδίας αναπτύσσει ένα πιστοποιητικό μέσω smartphone. Μια άλλη εφαρμογή που ανέπτυξε το Ισραήλ, αναμένεται να κυκλοφορήσει στις 5 Ιανουαρίου.

Μέχρι στιγμής, καμία μεγάλη αεροπορική εταιρεία δεν έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να απαιτήσει την απόδειξη εμβολιασμού. Όσον αφορά την προσθήκη χαρτιού στην τυπική κίτρινη κάρτα, ο ΠΟΥ είπε ότι θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη και αυτό δεν θα συμβεί έως ότου η πρόσβαση στο εμβόλιο είναι πιο καθολική, κάτι που δεν είναι πιθανό να συμβεί πριν από τα τέλη του 2021 ή το 2022.

Πώς θα λειτουργούν;

Η εφαρμογή CommonPass επιτρέπει στους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε αρχεία ψηφιακού εμβολιασμού, είτε από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, τα κυβερνητικά μητρώα ή από ένα προσωπικό αρχείο υγείας όπως το Apple Health. Τα δεδομένα παραμένουν στο κινητό τηλέφωνο και όχι σε μια κεντρική βάση δεδομένων, για να μειωθεί ο κίνδυνος κυβερνοεπίθεσης και να μπορούν οι χρήστες να τα διαγράψουν ανά πάσα στιγμή. Η εφαρμογή έχει σχεδιαστεί για να ελέγχει την αυθεντικότητα αυτών των αρχείων και να διασφαλίζει ότι πληρούν τις απαιτήσεις της χώρας στην οποία ταξιδεύει ένα άτομο. Στη συνέχεια, η εφαρμογή δημιουργεί έναν κωδικό QR που αντιστοιχεί στο αρχείο εμβολιασμού χωρίς όμως να εμπεριέχει άλλες λεπτομέρειες που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το απόρρητο.

 

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της χρήσης διαβατηρίων εμβολίων;

Τα πιο προφανή μειονεκτήματα είναι η προστασία της ιδιωτικότητας και της ασφάλειας. Τα αρχεία ανοσοποίησης, ενώ δεν είναι πλήρη υγειονομικά αρχεία, θα μπορούσαν ενδεχομένως να περιέχουν άλλες προσωπικές πληροφορίες όπως η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η διεύθυνση κατοικίας ή η ημερομηνία γέννησης. Οι προγραμματιστές του CommonPass έχουν υποσχεθεί ότι η εφαρμογή θα χρησιμοποιεί μόνο τα απολύτως απαραίτητα προσωπικά δεδομένα για σκοπούς εγκεκριμένους από τον χρήστη.

Ωστόσο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος οι χάκερ ή οι κυβερνητικές υπηρεσίες να χρησιμοποιήσουν μια βάση δεδομένων εμβολιασμού για κακόβουλους σκοπούς, όπως η στόχευση ορισμένων κοινοτήτων. Οι εφαρμογές θα μπορούσαν επίσης να παραβιαστούν από κάποιον που δεν έχει εμβολιαστεί.

Το άλλο πρόβλημα είναι η δυνατότητα πρόσβασης στην τεχνολογία αυτή. Μια εφαρμογή θα μπορούσε να αποκλείσει όσους δεν διαθέτουν smartphone, το οποίο αντιστοιχεί περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού. Και τα συστήματα που απαιτούν διεύθυνση θα μπορούσαν να αποκλείσουν τα άτομα που δεν έχουν. Το διαβατήριο εμβολίων της Ινδίας για παράδειγμα, θα συνδεθεί με το Aadhaar, το βιομετρικό σύστημα ταυτότητας της χώρας, το οποίο, μια δεκαετία μετά την κυκλοφορία του, εξακολουθεί να αποκλείει περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους.

Θα πρέπει να φοράμε μάσκα ακόμα κι αν έχουμε διαβατήριο εμβολίου;

Θα πρέπει να συνεχίσουμε να φοράμε μάσκα καθώς θα περάσουν αρκετοί μήνες για να κάνουν και τις δυο δόσεις του εμβολίου αυτοί που σκοπεύουν αν εμβολιαστούν και για αυτό θα πρέπει να εξακολουθούμε να τηρηθούμε τις προφυλάξεις κατά του κορονοϊού.

Επιπλέον, κάποια ερωτήματα εξακολουθούν να παραμένουν αναπάντητα, όπως για παράδειγμα ποια είναι η διάρκεια προστασίας που παρέχει το εμβόλιο και εάν θα αποτρέπει πλήρως τη μετάδοση του ιού. Στο επόμενο διάστημα πάντως, εκτός από τις συνεχιζόμενες κλινικές δοκιμές, επιστήμονες και αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας θα μπορούν να παρακολουθήσουν τον αριθμό των περιπτώσεων και τα ποσοστά νοσηλείας για να σχηματίσουν μια ιδέα για το πόσο καλά λειτουργούν τα εμβόλια στον περιορισμό της πανδημίας.

ΠΗΓΗ: Quartz