Φορολογία καπνού και εναλλακτικών προϊόντων καπνού: Νέο φορολογικό πλαίσιο κινήτρων μείωσης βλάβης

Μία νέα πρόταση πολιτικής για τη φορολογία εναλλακτικών προϊόντων καπνού εξετάζει το κείμενο πολιτικής που δημοσιεύει το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ) και υπογράφει ο καθηγητής του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και πρόεδρος του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), Παναγιώτης Λιαργκόβας.

Ένα νέο φορολογικό πλαίσιο κινήτρων μπορεί να αυξήσει τα κίνητρα για τη χρήση εναλλακτικών προϊόντων, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα ή τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, τα οποία παράγουν χαμηλότερα επίπεδα βλαπτικών ουσιών σε σύγκριση με τα παραδοσιακά τσιγάρα, καθιστώντας τα μια λιγότερο επιβλαβή εναλλακτική για τους καπνιστές, πιστεύει το ΚΕΦΙΜ.

Όπως αναφέρει το ΚΕΦΙΜ, το κάπνισμα προκαλεί 8 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Η φορολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση της κατανάλωσης καπνού, προωθώντας την υποκατάσταση με λιγότερο επιβλαβή προϊόντα μέσω διαφοροποιημένων συντελεστών, ενθαρρύνοντας τη μετάβαση σε εναλλακτικά προϊόντα καπνού.

Η χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων ή θερμαινόμενων προϊόντων καπνού καταγράφει 80-90% χαμηλότερα επίπεδα επιβλαβών ουσιών σε σύγκριση με τα παραδοσιακά τσιγάρα, καθιστώντας τα μια λιγότερο επιβλαβή εναλλακτική για τους καπνιστές.

Μελέτη του 2018 για τη Δημόσια Υγεία στο Ηνωμένο Βασίλειο δείχνει ότι τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού είναι ασφαλέστερα από τα παραδοσιακά τσιγάρα.

Η χάραξη δημόσιας πολιτικής και η εφαρμογή ενός διαφοροποιημένου φορολογικού πλαισίου βάσει του βαθμού επικινδυνότητας των διαφόρων προϊόντων καπνού αποτελεί μια πρόκληση. Ωστόσο, αξίζει αυτό να επιχειρηθεί καθώς οι δυνατότητες των εναλλακτικών προϊόντων καπνού να σώσουν ζωές είναι σαφείς και τεκμηριωμένες, υποστηρίζουν από το ΚΕΦΙΜ.

Μεταξύ των προτάσεων που διατυπώνει το ΚΕΦΙΜ επισημαίνεται πως το φορολογικό πλαίσιο των εναλλακτικών προϊόντων καπνού μπορεί να διαμορφωθεί με μειωμένους φορολογικούς συντελεστές σε σχέση με τα τσιγάρα ώστε να δοθούν κίνητρα στους ήδη καταναλωτές αυτών των προϊόντων να αλλάξουν συνήθειες.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας έκανε, τέλος, την ακόλουθη δήλωση για το θέμα: «Η διαφοροποίηση της φορολογικής επιβάρυνσης των προϊόντων καπνού βάσει της βλάβης που αυτά προκαλούν στους καταναλωτές είναι μια ενδιαφέρουσα και υπό προϋποθέσεις χρήσιμη πρόταση για τον περιορισμό της ζημιάς στην υγεία των ήδη καταναλωτών αυτών των προϊόντων. Αξίζει να συζητηθούν ευρύτερα οι προϋποθέσεις της πρακτικής της εφαρμογής».