Την παραγραφή των οφειλόμενων χρεών προς τους δήμους, πέντε έτη μετά τη βεβαίωσή τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων, προβλέπει άρθρο νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών το οποίο βρίσκεται στη διαδικασία εξέτασης στις επιτροπές της Βουλής, όπως προβλέπεται στο άρθρο 38 του νομοσχεδίου «Σύστημα καινοτομίας στον δημόσιο τομέα – Ρυθμίσεις Γενικής Γραμματείας Ανθρώπινου Δυναμικού Δημοσίου Τομέα και άλλες επείγουσες ρυθμίσεις». Οι οφειλές που παραγράφονται αφορούν τέλη ακίνητης περιουσίας, εισφορά σε χρήμα για την ένταξη ακινήτου στο σχέδιο πόλης, κλήσεις του ΚΟΚ, τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης, κοιμητηρίων και άλλες. Από την παραγραφή εξαιρούνται τα αδήλωτα τετραγωνικά.

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση, οι οφειλές των πολιτών προς τους δήμους από το 2009 έως το 2012 διαγράφονται οριστικά. Οφειλές ετών 2013-2017 μπορούν να εισπραχθούν σε χρονικό διάστημα έως και δύο χρόνια από τη δημοσίευση του νόμου. Για τις οφειλές από το 2018 και μετά οι δήμοι μπορούν να βεβαιώνουν τα οφειλόμενα ποσά και να προβαίνουν στις αναγκαίες ενέργειες για την είσπραξή τους έως και πέντε έτη μετά τη βεβαίωση της οφειλής.

Μέχρι σήμερα ο χρόνος παραγραφής των χρηματικών αξιώσεων των δήμων από τους πολίτες φθάνει και τα 23 χρόνια, ωστόσο στην «πλειονότητά τους αφορούν χρήματα τα οποία απλώς μεταφέρουμε από προϋπολογισμό σε προϋπολογισμό, αλλά δεν υπάρχει η δυνατότητα να εισπραχθούν», τονίζει ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας), Δημήτρης Παπαστεργίου. Χαρακτηριστικά, οι οφειλές προς τον Δήμο Τρικκαίων των πολιτών φθάνουν τα 13 εκατομμύρια ευρώ, «από τα οποία κάθε χρόνο με μεγάλη δυσκολία καταφέρνουμε να εισπράξουμε περίπου 700.000 ευρώ». Προσθέτει, ωστόσο, ότι «θα πρέπει να δοθεί στους πολίτες η δυνατότητα να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις, ώστε και ο δήμος να μπορεί να εισπράξει κάποια από τα οφειλόμενα. Η οριζόντια διαγραφή όλων των χρεών δεν βοηθάει», συμπληρώνει. Το 35% των οφειλών προς τον Δήμο Τρικκαίων αφορά εισφορά σε χρήμα για την ένταξη ακινήτου στο σχέδιο πόλης. «Πρόκειται για ποσά ύψους για παράδειγμα 50.000 ευρώ, τα οποία δεν μπορούν να καταβάλουν οι πολίτες. Ωστόσο μια ρύθμιση θα βοηθούσε να καταβληθούν κάποια ποσά», επισημαίνει ο κ. Παπαστεργίου.

Η ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών στηρίζεται, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, στη δυσανάλογη επιβάρυνση και στους πολίτες αλλά και στον φορέα-δήμο που προσπαθεί να εισπράξει, όπως αυτή έχει καταγραφεί στην ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, με θέμα «Εσοδα δήμων και Κράτος Δικαίου» (Ιανουάριος 2018). «Συχνά παρατηρούνται η επιβάρυνση και ο αιφνιδιασμός των πολιτών που καλούνται ακόμα και 23 χρόνια μετά να καταβάλουν ποσά για κάποιο πρόστιμο που μπορεί να έχουν πληρώσει χωρίς να έχουν κρατήσει μετά από τόσο καιρό την απόδειξη, επιβάρυνση των δικαστηρίων με πολλές δυσαπόδεικτες και περιορισμένης σημασίας προσφυγές, διενέξεις και διαρκής ένταση μεταξύ δημοτικών αρχών, συλλογικών φορέων και εποπτευουσών αρχών και εντέλει ανασφάλεια δικαίου», αναφέρεται.

Στην ειδική έκθεση του Συνηγόρου αναφέρεται ότι οι δήμοι επιβάλλουν πολλές φορές τέλη, τα οποία οι πολίτες τα αγνοούν. Επίσης υπάρχει μεγάλη ανομοιομορφία των χρεώσεων από δήμο σε δήμο. Ενδεικτικά, όσον αφορά την ανταποδοτικότητα των δημοτικών τελών ο νόμος, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, δίνει τη δυνατότητα θέσπισης επτά συντελεστών, ωστόσο οι δήμοι πρακτικά χρησιμοποιούν μόνο δύο – οικιακός και επαγγελματικός. Είναι βέβαια ολοφάνερο ότι ένα εστιατόριο δεν παράγει τα ίδια απορρίμματα με ένα γραφείο, ωστόσο κατατάσσονται στον ίδιο συντελεστή.