Τι αλλάζει στις εισφορές για νυχτερινά, Κυριακές και υπερωρίες

Από την 1η Νοεμβρίου τέθηκε σε εφαρμογή σιωπηρά μια από τις πιο σημαντικές αλλαγές του νέου εργασιακού νόμου Κεραμέως: η αναμόρφωση της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για μισθωτούς πλήρους απασχόλησης.

Πρόκειται για ρύθμιση που επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα χιλιάδων επιχειρήσεων και εργαζομένων, καθώς αφαιρεί από την εισφοροδοτική ύλη όλες τις προσαυξήσεις που προκύπτουν για εργασία εκτός συνήθους ωραρίου – νυχτερινή απασχόληση, εργασία Κυριακών και αργιών, υπερεργασία και υπερωρίες.

Με απλά λόγια, οι προσαυξήσεις αυτές δεν επιβαρύνονται πλέον με εισφορές, ούτε από την πλευρά του εργοδότη ούτε από την πλευρά του εργαζομένου. Έτσι μειώνεται το συνολικό κόστος για τις επιχειρήσεις, ενώ, έστω και οριακά, αυξάνονται οι καθαρές αποδοχές όσων κάνουν πρόσθετη εργασία.

Τι αλλάζει στην πράξη

Με εγκύκλιο του ΕΦΚΑ δόθηκαν αναλυτικές οδηγίες για το νέο καθεστώς. Το βασικό σημείο αλλαγής είναι πως στην Αναλυτική Περιοδική Δήλωση θα δηλώνεται μονάχα το σκέλος των αποδοχών που ασφαλίζεται. Δηλαδή ο μισθός και οι αμοιβές για υπερεργασία ή υπερωρία, αλλά χωρίς το ποσό της προσαύξησης.

Έτσι η επιχείρηση καταβάλλει μικρότερες εισφορές και ο εργαζόμενος λαμβάνει μεγαλύτερο καθαρό ποσό από την πρόσθετη εργασία. Αν όμως η προσαύξηση δεν υπολογίζεται στο νόμιμο ωρομίσθιο αλλά στο καταβαλλόμενο, η διαφορά μεταξύ των δύο ποσών θεωρείται εισφοροδοτέα.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς οι προσαυξήσεις έχουν εξαιρεθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, δεν επιβαρύνουν ούτε τα δώρα. Στην ΑΠΔ δηλώνονται μόνο τα ποσά που έχουν όντως υποβληθεί σε εισφορές.

Παραδείγματα που ξεκαθαρίζουν το τοπίο

Ο ΕΦΚΑ παρέθεσε χαρακτηριστικές περιπτώσεις:

• Υπερεργασία: Έστω, υπάλληλος γραφείου με μηνιαίες αποδοχές 1.000 ευρώ. Παρέχει πρόσθετη εργασία 3 ώρες υπερεργασίας. Υπάρχει συμφωνημένη προσαύξηση της τάξης του 30% (αντί 20% που προβλέπει ο νόμος). Το ωρομίσθιό του είναι 6 ευρώ. Η αμοιβή υπερεργασίας υπολογίζεται σε 6 ευρώ επί 3 ώρες = 18 ευρώ. Η προσαύξηση 30% αντιστοιχεί σε 5,40 ευρώ. Οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται στα 1.018 ευρώ και όχι στα 1.023,40 ευρώ. Συνεπώς, το λογιστήριο πρέπει να υποβάλει ΑΠΔ με αμοιβή 1.018 ευρώ.

• Νυχτερινό ωράριο: Έστω ανειδίκευτος εργάτης με συμφωνημένο μισθό 1.000 ευρώ. Ο νόμιμος μισθός για τον υπολογισμό των προσαυξήσεων είναι 880 ευρώ. Παρέχει νυχτερινή απασχόληση 3 ημερών. Η προβλεπόμενη από τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας είναι 50% (αντί του νόμιμου 25%). Το λογιστήριο πρέπει να υπολογίσει ως εξής: Ημερομίσθιο (επί νόμιμου μισθού): 35,20 ευρώ. Προσαύξηση ανά ημέρα: 17,60 ευρώ. Σύνολο προσαυξήσεων: 52,80 ευρώ. Το ποσό των 52,80 ευρώ απαλλάσσεται από εισφορές. Στην ΑΠΔ δηλώνεται αμοιβή: 1.000 ευρώ.

• Κυριακές: Έστω πωλήτρια με μηνιαίες αποδοχές 900 ευρώ που απασχολείται 2 Κυριακές. Η συμφωνημένη προσαύξηση είναι 100% (επί του νόμιμου ωρομισθίου). Ο νόμιμος μισθός είναι 880 ευρώ. Το λογιστήριο υπολογίζει ως εξής: Ημερομίσθιο επί νόμιμου: 35,20 ευρώ Προσαύξηση 2 Κυριακών: 70,40 ευρώ. Στην ΑΠΔ δηλώνεται μόνο ο μισθός 900 ευρώ.

Τι σημαίνουν οι αλλαγές για εργαζομένους και επιχειρήσεις

Παρά τα τεχνικά ζητήματα που καλούνται να λύσουν τα λογιστήρια – και μάλιστα στο… παρά πέντε, όπως συχνά συμβαίνει – η νέα διάταξη έχει δύο βασικά αποτελέσματα. Αφενός μειώνει τις εργοδοτικές επιβαρύνσεις, άρα το κόστος της υπερωριακής εργασίας αφετέρου κάνει πιο συμφέρουσα τη δήλωση των πραγματικών ωρών εργασίας, κάτι που το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι ήδη οδηγεί σε αυξημένες καταγεγραμμένες υπερωρίες.

Υπενθυμίζεται ότι τον τελικό λόγο για ζητήματα υπολογισμού μισθών, ωρομισθίων και προσαυξήσεων έχει η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, ειδικά σε σύνθετες περιπτώσεις όπως η συσσωρευμένη απασχόληση σε νυχτερινή βάρδια και αργία.