Οι αλλαγές στον μισθό και τα επιδόματα με την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων – Παραδείγματα

Η νέα συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας αναμένεται να επιφέρει ριζικές μεταβολές στην αγορά εργασίας. Τα επιδόματα γάμου, μητρότητας, σπουδών και παιδιών θα προστατεύονται πλέον καλύτερα, ενώ οι εργαζόμενοι δεν θα βλέπουν τους μισθούς τους να μειώνονται δραστικά λόγω καταργήσεων όρων από τους εργοδότες.

Τι αλλάζει με τη μετενέργεια των συλλογικών συμβάσεων

Η μετενέργεια αποτελεί τη συνέχιση εφαρμογής των όρων μιας σύμβασης εργασίας μετά τη λήξη της. Κατά τη διάρκεια των μνημονίων, οι ευνοϊκοί όροι των συλλογικών συμβάσεων εφαρμόζονταν μόλις τρεις μήνες μετά την ημερομηνία λήξης. Στη συνέχεια, οι εργοδότες είχαν τη δυνατότητα να καταργούν μονομερώς σημαντικά επιδόματα. Σήμερα μετενεργούν αποκλειστικά οι μισθολογικοί όροι και τέσσερα συγκεκριμένα επιδόματα: ωρίμανσης, τέκνων, σπουδών και επικίνδυνης εργασίας. Κάθε άλλος όρος παύει να ισχύει μετά το τρίμηνο, επιτρέποντας στους εργοδότες να μειώνουν τους μισθούς έως και 35%.

Οι νέες ρυθμίσεις καταργούν τη μνημονιακή διάταξη για τη μερική μετενέργεια. Το σύνολο των όρων μιας σύμβασης εργασίας θα συνεχίζει να ισχύει επ’ αόριστον, μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης. Αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι θα προστατεύονται για:

• Επίδομα γάμου και οικογενειακές παροχές
• Ωράρια εργασίας και υπερωρίες
• Άδειες και αναπαυτικές περιόδους
• Επιδόματα μητρότητας και γονικής άδειας
• Τριετίες και προϋπηρεσία
• Επιδόματα σπουδών και εκπαίδευσης
• Επιδόματα τέκνων και οικογενειακές παροχές

Επέκταση συλλογικών συμβάσεων και αυξήσεις μισθών

Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας στην Ελλάδα διακρίνονται σε:

ΣχετικάΆρθρα

ΟΠΕΚΑ: Σήμερα η πληρωμή τακτικών και έκτακτων επιδομάτων

28/11/2025

Tι αλλάζει στους μισθούς με τις νέες κλαδικές συλλογικές συμβάσεις

27/11/2025

1. Σε Εθνικές Γενικές, που αφορούν τους εργαζόμενους όλης της χώρας.
2. Σε Κλαδικές, που αφορούν τους εργαζόμενους περισσότερων ομοειδών ή συναφών εκμεταλλεύσεων ή επιχειρήσεων ορισμένης πόλης ή περιφέρειας ή και όλης της χώρας.
3. Σε Επιχειρησιακές, που αφορούν τους εργαζόμενους μιας εκμετάλλευσης ή επιχείρησης.
4. Σε Εθνικές Ομοιοεπαγγελματικές που αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος η και των συναφών ειδικοτήτων όλης της χώρας.
5. Σε Τοπικές Ομοιοεπαγγελματικές, που αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος η και των συναφών ειδικοτήτων συγκεκριμένης πόλης ή περιφέρειας.

Σημαντικό είναι ότι οι κλαδικές και επιχειρησιακές συμβάσεις δεν επιτρέπεται να περιέχουν όρους δυσμενέστερους από τις εθνικές γενικές.

Αυτή τη στιγμή έχουν υπογραφεί κλαδικές συμβάσεις με ευνοϊκούς όρους σε δεκάδες κλάδους, οι οποίες όμως δεν έχουν επεκταθεί. Οι όροι ισχύουν μόνο για τους εργαζόμενους των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο οικείο σωματείο.

Για την επέκταση των υψηλότερων από τον κατώτατο μισθό αποδοχών απαιτείται σήμερα εργοδοτική εκπροσώπηση 50% συν ένα. Πολλοί εργοδότες αποχωρούν από τους φορείς εκπροσώπησής τους για να αποφύγουν τις αυξήσεις που ορίζουν οι κλαδικές συμβάσεις.

Νέες διευκολύνσεις από το 2026

Από το 2026 εισάγονται σημαντικές αλλαγές που θα διευκολύνουν την επέκταση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας:

• Μείωση του απαιτούμενου ποσοστού κάλυψης από 50% σε 40%
• Δημιουργία νέας δυνατότητας επέκτασης όταν τη σύμβαση εργασίας συνυπογράφουν εθνικοί κοινωνικοί εταίροι
• Δυνατότητα της ΓΣΕΕ να συνάπτει κλαδικές συμβάσεις επικουρικά
• Απλοποίηση διαδικασιών εγγραφής στα μητρώα οργανώσεων

Μετά την υπογραφή από εργοδότες και εργαζόμενους, κάθε κλαδική σύμβαση προωθείται στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας για να καταστεί καθολική και υποχρεωτική για όλο τον κλάδο.

Αυξήσεις που μπορούν να ξεπεράσουν το 30%

Με τις νέες διευκολύνσεις, οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό των 880 ευρώ θα μπορούν πιο εύκολα να λαμβάνουν τους κλαδικούς μισθούς. Για ορισμένους κλάδους, αυτή η εξέλιξη μπορεί να φέρει αυξήσεις αποδοχών που θα ξεπερνούν το 30%.

Σήμερα η πλειονότητα των εργαζομένων δεν καλύπτεται από κάποια μισθολογική σύμβαση εργασίας, με εξαίρεση κατηγορίες όπως τραπεζοϋπάλληλοι, ξενοδοχοϋπάλληλοι, εργαζόμενοι σε αρτοποιεία, τουριστικά καταστήματα, πετρελαιοειδή και καπνοβιομηχανία.

Το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ καταγράφει ότι πάνω από 70% των εργαζομένων δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις. Μόλις 740.000 εργαζόμενοι επί συνόλου 2.296.000 στον ιδιωτικό τομέα βρίσκονται κάτω από την προστατευτική ομπρέλα κάποιας μορφής συλλογικής σύμβασης.